Vreme
VREME 1117, 31. maj 2012. / EXTRA

Vreme nauke:
Trideset osam

Trideset osam, jedan sasvim običan paran broj, od matematičkih osobina se može pohvaliti jedva time da je jednak zbiru kvadrata prva tri prosta broja 2, 3 i 5. Uz još neke u svakodnevno životu jednako nevažne karakteristike, tridesetosmici jedva da je pripalo da broji išta bar na prvi pogled mnogo važno. Kao što je slučaj, uostalom, sa tolikim drugim brojevima. No, neki drevni narodi su mu, uprkos tome, pridavali važna svojstva. U Starom Egiptu, broj je imao kultni značaj, označavajući smrt i pripadajućeg joj boga Anubisa. Postojao je stoga i običaj da se faraoni sahranjuju sa 38 statua mački-čuvara. I u nordijskim mitovima, ovaj broj zauzima vrlo značajno mesto – najpoznatije severnjačke sage su bile podeljene na 38 delova, a u njima su bili vrlo česti motivi sa grupom od 38 heroja ili pak 38 gavranova. U savremenoj kulturi od te tradicije jedva da ima traga, a tridesetosmica je najčuvenija po istoimenom, slavnom američkom pištolju, odnosno kalibru .38 po kome je i sam pištolj dobio ime. Tridesetosmica je dugo, kao pištolj velikog kalibra, bila jedno od najpoznatijih ručnih oružja u Sjedinjenim Američkim Državama, i sve do 1990. koristila se u američkoj policiji. No, danas se sa tridesetosmicom ipak najčešće dovodi u vezu takozvana trideset osma paralela koja deli Severnu i Južnu Koreju. Nakon korejskog rata, duž te linije je uspostavljena demarkaciona linija između dve ideološki sasvim različite države. A može se reći i dva sveta. Takvo značenje se, kao i svemu što je obično, i tridesetosmici lako može učitati. Jer svet uvek možemo da tumačimo i kao da jeste crno-beo, sa ove ili one strane, sasvim bez nijansi. Ostaćemo uskraćeni, naravno, ako ga gledamo isključivo na taj način. Ali, upravo u ispitivanju slepila za boje, lekari ponekad koriste šablone sa tridesetosmicom.

S. B.




»Vreme nauke«

Vreme nauke br. 38 u PDF-u

"Vreme nauke" je specijalno izdanje nedeljnika "Vreme" za nauku i tehnologiju,
broj 38, 31/05/2012, izlazi poslednjeg četvrtka u mesecu.

Uređuju: Slobodan Bubnjević i Marija Vidić (Centar za promociju nauke, cpn.rs)

e-mail: vremenauke@vreme.com

Izdavač: NP "Vreme"

Suorganizator projekta: Institut za fiziku u Beogradu