Helenski fond za kulturu :
Istorijsko bliske kulturne veze Srbije i Grčke

Helenski fond za kulturu je osnovan 1992. jednoglasnom odlukom Republike Grčke sa ciljem da promoviše grčku kulturu u inostranstvu i da promoviše međukulturni dijalog i saradnju. Fond, pored centrale u Atini, čine ogranci u Odesi, Aleksandriji i Berlinu, predstavništva u Londonu, Beču, Briselu i Vašingtonu, kao i centri u Trstu, Beogradu, Bukureštu, Tirani, Sofiji i Melburnu. Fond je član Mreže kulturnih instituta Evropske unije – EUNIC i Fondacije "Ana Lind" za mediteransku saradnju.

Beograd, kao raskrsnica kultura, izabran je za sedište Centra Helenskog fonda za kulturu u Srbiji u cilju jačanja istorijski bliskih kulturnih veza Srbije i Grčke. Centar je zvanično otvoren u julu 2009. godine u prisustvu predsednika dveju država i brojnih zvanica iz kulturnog, diplomatskog i političkog života, a smešten je u velelepnom zdanju u centru grada koje je dvadesetih godina 20. veka projektovao čuveni ruski arhitekta Nikolaj Krasnov.

Centar u Beogradu zvanično je otvoren multimedijalnom izložbom "Ukradena istorija", o nezakonitoj trgovini antikvitetima u svetu. Predstavljene su nesagledive posledice krađe antikviteta iz Grčke, sa Kipra, iz Italije, Turske, Kambodže i Iraka po savremeno društvo i kulturu. Ukazano je na činjenicu da drevni predmeti, izmešteni iz svog prvobitnog okruženja, gube istorijsku vrednost, a gubitak istorijskih znanja tiče se svakog naroda i celokupnog čovečanstva.

Među idejama okosnica više priredbi Centra jesu interkulturni dijalog na Balkanu i isticanje zajedničkih elemenata kultura balkanskih naroda. U tom kontekstu je priređena i prva manifestacija Centra – izložba fotografija "Svetlost i senke na Balkanu", koja je okupila 8 fotografa iz 8 balkanskih zemalja. Centar je omogućio i gostovanje predstave koja se takođe bavi isprepletenošću kultura Balkana – Braća i sestra. Predstava, zasnovana na narodnoj baladi prisutnoj u poeziji svih balkanskih naroda, izvedena je u Beogradskom dramskom pozorištu a okupila je neka od najznačajnijih imena balkanskog glumišta.

Centar je priredio i niz manifestacija sa temom antičke grčke umetnosti i kulture, od kojih izdvajamo niz predavanja uglednih profesora Univerziteta u Beogradu, studentsku izložbu kostima "Antički grčki kostim", kao i desetak filmova prikazanih na Smotri arheološkog filma Narodnog muzeja u Beogradu. Umetnost vizantijskog perioda zastupljena je kroz niz koncerata hora "Mojsije Petrović" i kroz izložbe ikona kritskih majstora, priređene u saradnji sa Muzejom grada Beograda.

Priređene su i izložbe koje su imale za cilj upoznavanje srpske publike sa velikanima grčke umetnosti, književnosti i nauke, od kojih je najznačajnija bila izložba "Rođena kao Grkinja" priređena povodom 90 godina od rođenja velike grčke glumice Meline Merkuri, čija je vizija o "evropskoj prestonici kulture" zaživela 1985. godine. Uporedo sa izložbom, koja je gostovala u brojnim gradovima širom Srbije i u Crnoj Gori, Jugoslovenska kinoteka je prikazala retrospektivu filmova Meline Merkuri a predstavljena je i istoimena biografija Meline Merkuri u izdanju izdavačke kuće "Plavi jahač".

Takođe, Centar je učestvovao i u Noći muzeja, a u okviru EUNIC-a sarađivao je i sa drugim stranim kulturnim centrima na Sajmu knjiga i na Evropskom danu jezika.

Važno mesto u radu Centra zauzima i nastava grčkog jezika koja se organizuje od marta 2009. U ponudi Centra su tečajevi od početnih do najviših nivoa, koje je do sada pohađalo više od hiljadu polaznika. Upis na tečajeve, na kojima predaju predavači sa dugogodišnjim iskustvom, održava se u septembru i februaru. Helenski fond za kulturu u Beogradu je i ispitni centar za polaganje ispita radi sticanja međunarodno priznatih diploma o poznavanju grčkog jezika (Hellenomatheia). Ispiti se održavaju jednom godišnje, u maju, a prijave se podnose u februaru i martu.

Centar Fonda raspolaže i pozajmnom bibliotekom sa preko 3000 naslova, iz novogrčke i starogrčke književnosti, umetnosti, muzikologije, laografije i istorije. Bibliotečki fond obuhvata i dela srpskih pisaca prevedena na grčki, kao i dela grčkih pisaca prevedena na srpski jezik.

Helenski fond za kulturu je zanimljivim i raznovrsnim manifestacijama stekao brojne prijatelje i zauzeo svoje mesto u kulturnom životu prestonice.

Do 16. novembra posetioci Centra mogu da pogledaju izložbu "Georgios Papanikolau – pionir medicinskih istraživanja", o životu i radu velikog grčkog naučnika koji je svojim čuvenim Papa-testom spasio milione žena širom sveta.