DOKUMENT:
Migranti u Srbiji

Rezultati popisa iz 2011: Iz država bivše Jugoslavije u Srbiju je došlo 687.948 stanovnika. Od 7.186.862 popisana stanovnika Srbije 3.949.797 je 2011. živelo u mestu u kome je rođeno. Dok je 1948. godine bilo 22 odsto onih koji žive u mestu u kome nisu rođeni, 2011. takvih je 45 odsto.

Od ukupnog broja 770.528 doseljenika, iz država bivše Jugoslavije u Srbiju je došlo 687.948 stanovnika, od toga, 376. 777 je došlo pre raspada Jugoslavije, a 279.737 tokom raspada 1990-2000. Najveći broj, 217.493 ljudi, doselio se u ratnim okolnostima 1990-95.

U Srbiji je u trenutku popisa stanovništva 30. septembra 2011. u 24 sata (kritični momenat popisa) živelo 298.000 stanovnika rođenih u Bosni i Hercegovini, 263.656 u Hrvatskoj, 69.127 u Crnoj Gori, 42.568 u Makedoniji, 13.762 u Sloveniji.

Od onih koji su rođeni u Hrvatskoj, a sada žive u Srbiji 129.247 je došlo 1991-1995, a takođe i najveći broj preseljenih iz BiH (70.576 ljudi) došao je u Srbiju tokom tih pet ratnih godina (između 1991. i 1995). Taj migracioni talas u tom periodu je bio veći nego što ga pokazuje popis koji registruje one koji su septembra 2011. bili živi, a ne i one koji su po dolasku u Srbiju umrli. Godišnji broj doseljenika posle ratnog perioda je veći nego u periodu pre raspada Jugoslavije (videti tabelu Doseljeni iz bivših jugoslovenskih republika i drugih država)

1. iz Bosne i Hercegovine 298.835 2. iz Makedonije 42.568 3. iz Slovenije 13.762 4. iz Hrvatske 263.656 5. iz Crne Gore 69.127 6. iz ostalih zemalja 82.580 7. nepoznato 1.440 *** Detalji tabele: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Period 770.528 298.835 42.568 13.762 263.656 69.127 82.580 1.440 299.156 137.321 26.823 5.601 79.744 30.516 19.151 661 1980 i pre 39.083 16.158 34.96 1.279 5.507 5.244 7.399 82 1981-1985 38.538 16.805 3.400 1.374 7.199 5.583 4.177 89 1986-1990 217.493 70.576 2.949 3.809 129.247 5.248 5.664 96 1991-1995 62.244 19.466 1.039 324 27.472 5.194 8.749 114 1996-2000 40.444 14.957 1.266 281 4.683 7.108 1.2149 123 2001-2005 44.190 13.400 1.451 524 3.581 6.836 18.398 160 2006 i... 29.380 10.152 2.144 570 6.223 3.398 68.93 115 Nepoznato Izvor: Migracije – podaci po opštinama i gradovima, SZS, 2013, Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. u Republici Srbiji 30. septembra 2011.

U drugim zemljama, koje ne pripadaju bivšoj SFRJ, rođeno je 82.580 građana Republike. Zanimljivo je da se njihov broj uvećao posle 2006. za 18.398, znatno više nego u ranijim razdobljima.

Prva polovina XX veka s najvećim ratovima u istoriji čovečanstva (Prvi i Drugi svetski rat), su neminovno izazvali pomeranja stanovništva.

Migracije su nastavljene i nakon Drugog svetskog rata. Najpre se, u okviru agrarne kolonizacije (1946–1948), u AP Vojvodinu doselio veliki broj stanovnika iz drugih republika SFRJ, dok je snažna industrijalizacija (1948– 1961), koncentrisana u manjem broju centara, uzrokovala intenzivno preseljavanje, uglavnom seoskog stanovništva unutar Republike Srbije.

Nakon 1961. godine intenzitet unutrašnjih migracija na prostoru Republike Srbije počinje da jenjava iz godine u godinu.

Međutim, istovremeno se otvara novi kanal prostorne mobilnosti stanovništva na ekonomskoj osnovi, kada se u zemljama Zapadne Evrope pojavila potreba za angažovanjem radne snage iz Južne i Istočne Evrope, što je rezultiralo povećanim odlivom radno sposobnog stanovništva iz Srbije počev od sredine 60-ih godina pa sve do kraja 80-ih godina prošlog veka.

Usled novih ratnih sukoba na prostoru bivše SFRJ, kraj XX veka karakterišu nova migratorna kretanja koja se ogledaju u prilivu velikog broja lica izbeglih sa prostora bivših jugoslovenskih republika i u internom raseljavanju stanovništva sa prostora AP Kosovo i Metohija.

Pored toga, za period od raspada SFRJ do danas, usled nepovoljne političke i ekonomske situacije, karakterističan je novi talas odseljavanja stanovništva u inostranstvo, kao i napuštanja nerazvijenih područja i koncentrisanje stanovništva u nekoliko većih gradskih centara unutar Republike Srbije.

Ti podaci objavljeni su u publikaciji Migracije – podaci po opštinama i gradovima, Statističkog zavoda Srbije koja je objavljena jula 2013. U toj publikaciji objavljeni su obrađeni rezultati o migracijama na osnovu Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. u Republici Srbiji 30. septembra 2011.

Podaci govore o Srbiji ne samo kao migracionoj destinaciji već i kao zemlji dinamičnih daljinskih unutrašnjih migracija ka velikim gradovima. Unutar Srbije selilo se 2.465.097 stanovnika.

Od 7.186.862 popisana stanovnika Srbije 3.949.797 je 2011. živelo u mestu u kome je rođeno.

Tabela Ukupno, autohtono i doseljeno stanovništvo Republike Srbije, 1948–2011. pokazuje kako se povećava procenat migranata u odnosu na starosedeoce.

Detalji tabele Godina Ukupno Autohtono (%) Doseljeno (%) 1948. 6.527.966. 5.092.383 (78,0%) 1.435.583 (22,0) 1953. 6.979.154. 4.529.879 (64,9) 2.449.275 (35,19 1961. 7.642.138. 4.705.513 (61,6) 2.936.625 (38,4) 1971. 8.446.591. 4.894.211 (57,9) 3.552.380 (42,1) 1981. 9.313.676. 5.387.635(57,8) 3.926.041(42,2) 1991. 8.118.917. 4.488.155 (55,3) 3.630.762 (44,7) 2002. 7.498.001. 4.065.776 (54,2) 3.432.225 (45,8) 2011. 7.186.862. 3.949.271 (55,0) 3.237.591 (45,0) Izvor: Migracije – podaci po opštinama i gradovima, RZS, 2013.

Dok je 1948. godine bilo 22 odsto onih koji žive u mestu u kome nisu rođeni , 2011. takvih je 45 odsto.

U Sremskim Karlovcima, domaće stanovništvo čini svega 39 odsto, u Petrovaradinu živi 74 odsto došljaka, u Novom Sadu, od 341.625 stanovnika doseljeno je čak 200.000, polovina Beograđana i Nišlija u rubrici mesto rođenja ima upisane druge gradove.

Među doseljenim stanovništvom u okviru "unutrašnje moigracije" najveći je procenat onih koji su došli iz drugog grada ili naselja u drugoj oblasti - 1.231.494, znatno više nego iz drugog naselja iste opštine - 697.442. Taj podatak ne podržava uobičajenu tezu da se gradsko stanovništvo u Srbiji oslanja na ruralno okruženje.

r. s. v.