Beogradska filharmonija – Turneja u SAD i otvaranje sezone:
Optimizam kao dijagnoza

Orkestar Beogradske filharmonije prvi put od davne 1923. godine, kada je osnovan, otišao je na američku turneju tokom koje će nastupiti u najznačajnijim centrima američke muzičke izvođačke umetnosti

Istinski "Američki san" se za celokupan sastav Beogradske filharmonije već sada ostvaruje, s obzirom da se delegacija od 96 muzičara sa šefom-dirigentom Muhai Tangom nalazi u Americi na osmodnevnoj turneji pod istoimenim nazivom i "osvaja" je svojim entuzijazmom, kao i dobro pripremljenim programom sastavljenim od kombinacije nacionalnog i internacionalnog repertoara. Kako je najavljeno, orkestar Beogradske filharmonije će prvi put od davne 1923. godine, kada je osnovan, tokom turneje nastupiti u najznačajnijim centrima američke muzičke izvođačke umetnosti: "Symphony Center" u Čikagu, "Severance hall" u Klivlendu, "Stratmore hall" u Vašingtonu, a kao veliko finale najavljeno je gostovanje u čuvenom "Carneghie hall" u Njujorku. Aktuelni ministar kulture i informisanja i dugogodišnji direktor Beogradske filharmonije Ivan Tasovac je na konferenciji za novinare povodom ove turneje istakao: "Mislim da je turneja u SAD značajna stvar i to ne samo zato što otvaramo novu stranicu u istoriji Beogradske filharmonije. Srbija je kroz svoju istoriju imala puno uspešnih pojedinaca koji su je predstavljali na dobar način, od Nikole Tesle i Mihajla Pupina do Vlada Divca, Emira Kusturice, Marine Abramović i Novaka Đokovića, ali nismo bili do te mere prepoznati po institucijama i čini mi se da upravo ovaj korak Beogradske filharmonije otvara put i drugim institucijama kulture u Srbiji. Ono što nam je potrebno jeste veća doza optimizma. Kao što vidite, snovi se ostvaruju i na ovim prostorima. Bitno je što ova turneja treba da predstavlja novi, pravi model privatno-državnog partnerstva, kao osnovu za uspeh naše kulture."

KULTURNA DIPLOMARIJA: Upravo ovaj model pomogao je Beogradskoj filharmoniji da prikupi značajna sredstva za ovakav poduhvat koji zaista predstavlja kulturnu diplomatiju na najvišem nivou, zbog čega su ovu turneju između ostalih podržali Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Ministarstvo spoljnih poslova Republike Srbije i Američka ambasada u Republici Srbiji. Zasluge za prikupljena sredstva, pored domaćih i stranih kompanija kao i anonimnih donatora, idu svakako i dirigentu Zubinu Mehti, koji je dugogodišnji prijatelj i saradnik ovog orkestra i jedan od glavnih zagovarača da Beogradska filharmonija, Beograd i Srbija dobiju jednu pravu koncertnu dvoranu.

Repertoar koji će američkoj publici biti predstavljen osmislile su muzikolozi Asja Radonjić i Danica Maksimović koje već dve godine (od sezone 2012/2013) uređuju repertoarsko-programsku politiku ovog našeg najstarijeg i najznačajnijeg aktivnog profesionalnog orkestra. U duhu dobre kulturne diplomatije američkoj publici biće ponuđen program sastavljen od kombinacije kompozicija nacionalnih i internacionalnih kompozitora. Uvrštena su dela koja pripadaju vrhunskom repertoaru, a istovremeno su i atraktivna širem auditorijumu. Tako će publika u Americi biti u prilici da čuje ostvarenja kao što su Slovenski marš Petra Iljiča Čajkovskog, Maskarada Arama Hačaturijana, Simfonija br. 2 Jana Sibelijusa, Prva orkestarska svita Ohridska legenda osnivača i prvog direktora Beogradske filharmonije Stevana Hristića, kao i reprezentativne odlomke iz Verdijevih opera Magbet i Rigoleto koje će uz orkestar izvoditi Željko Lučić, svetski poznat bariton našeg porekla koji je već duže vreme stalno angažovan u "Metropolitan" operi u Njujorku. Kao što je najavljeno, za bis je planirana Grlica Stevana Hristića i Marš na Drinu Stanislava Biničkog.

...i Željko Lučić

OTVARANJE SEZONE: Ovogodišnja sezona Beogradske filharmonije "Optimizam kao dijagnoza" svečano je otvorena 19. septembra intoniranjem nacionalne himne Bože pravde. U duhu najave američke turneje, program ovog koncerta iz ciklusa "Bizarrte" bio je sastavljen od kompozicija američkih kompozitora 20. i 21. veka. Orkestar je u prvom delu programa izveo kompozicije Džona Koriljana, Kristofera Rauza i Džona Adamsa, kod nas manje poznatih, ali veoma talentovanih američkih kompozitora koji su izučavali mogućnosti orkestarskog zvuka kao i komponovanje primenom tehnike minimalizma, što je uslovilo nastanak niza dobrih i efektnih orkestarskih minijatura od kojih su se najkvalitetnije zadržale do danas na repertoaru, a koje smo ovom prilikom, pod rukovodstvom rezidencijalnog dirigenta Vladimira Kulenovića, mogli da čujemo u zaista odličnom intonativno preciznom, ritmički i dinamički vrlo definisanom izvođenju. Naročitu pažnju publike te večeri privuklo je izvođenje dela Talas kompozitora Vuka Kulenovića, koji već dvadesetak godina živi i radi u Bostonu (SAD). Njegovo ostvarenje može se protumačiti kao jednostavačna simfonijska poema-fantazija rađena u ekspresionističkom stilu sa hijerarhijski građenom strukturom i veoma efektnim dinamičkim usponima i padovima koji zaista u mimetičkom smislu prikazuju talas kao takav. U drugom delu programa izvedena su dela klasika američke muzičke literature Čarlsa Ajvza, Leonarda Bernštajna i Džordža Geršvina. Mističan zvuk Ajvzovog Neodgovorenog pitanja i bombastičnu lepezu ritmova Bernštajnove Candide uvertire zasenio je moćan bariton Majkla Redinga koji je, uz ne tako upadljiv sopran Donite Volkvejn, pevao reprezentativne odlomke američke opere Porgy and Bess Džordža Geršvina. Redingov glas je izvanredan a njegova glumačka nadarenost skladno dopunjuje njegovu sveukupnu interpretaciju ovakvih zahtevnih karakternih likova, kakav je Geršvinov Porgi. Čuvena numera Summertime u interpretaciji Volkvejnove izvedena je pomalo bledo bez dovoljno karaktera i samim tim izgubila je na svojoj dopadljivosti. Dueti koje su pevali Reding i Volkvejn bili su ispunjeni iskrenom emotivnošću, međutim i dalje je bila upadljiva razlika u kvalitetu ova dva glasa, što se ovom prilikom još izraženije čulo.

REPERTOARSKA POLITIKA: U ovogodišnjoj sezoni najavljena su vrhunska dela internacionalnih i nažalost samo tri dela nacionalnih kompozitora. Ovakav disbalans repertoara sezone u ovom pogledu predstavlja zaista lošu poruku, ali i izazov za budućnost za umetničke organizatore u kreiranju repertoarske politike orkestra koji odavno, zahvaljujući svom izvođačkom kvalitetu, važi za najznačajniji nacionalni profesionalni ansambl. Publika će u ovoj sezoni biti u mogućnosti da čuje izuzetne soliste, internacionalne umetnike zavidnih karijera poput flautiste Berlinske filharmonije Emanuela Pajia, violončeliste Mikloša Perenjija, violiniste Vadima Rjepina, pijanistkinje Eliso Virsaladze, pijaniste Nelzona Frera i mnogih drugih. Dobro je poznato da isti orkestar zvuči različito pod upravom različitih dirigenata. U ovoj sezoni nas očekuje zvuk Beogradske filharmonije pod upravom Uroša Lajovica, Libora Pešeka, Zoltana Kočiša, Mihajla Jurovskog, Vladimira Kulenovića, šefa-dirigenta Muhaji Tanga i mnogih drugih.

Deo programa koji će biti izveden tokom američke turneje naša publika je imala prilike da čuje u dvorani Zadužbine Ilije M. Kolarca 26. septembra u okviru ciklusa "Iz šefove kuhinje", kada je orkestar nastupio pod upravom šefa-dirigenta Muhai Tanga, a nakon ovog koncerta mnogobrojna publika je stajaćim ovacijama "ispratila" orkestar pred put u Ameriku.

Nakon američke turneje Beogradsku filharmoniju očekuju zakazane turneje po Nemačkoj i Švajcarskoj, a šef-dirigent Muhai Tang je najavio da će raditi na tome da orkestar uskoro ode na turneju u Kinu.

Adrian Kranjčević