IN MEMORIAM:
Dragan Nikolić (1943–2016)

Udahnuo je život kultnim antiherojima među kojima su: Džimi Barka, legendarni Flojd, neodoljivo simpatični Prle, šarmer Popaj, divlji Vlah-Alija, gradski vitez Urke…

U Beogradu je jutros (11. marta 2016.) u sedamdeset drugoj godini umro, jedan od naših najvećih, najslavnijih i najvoljenijih glumaca sa prostora bivše Jugoslavije, legendarni Dragan Nikolić.

Svojom jedinstvenom glumačkom igrom, prividno bez napora, sa velikom sugestivnošću i neponovljivim duhovnim šarmom udahnuo je život kultnim antiherojima među kojima su: Džimi Barka, legendarni Flojd, neodoljivo simpatični Prle, šarmer Popaj, divlji Vlah-Alija, gradski vitez Urke… Dragan Nikolić je glumac bez koga se, posle više od stotinu briljantno odigranih uloga, u kojima je pokazao da u njegovom izražajnom registru ima mesta i za neznane nacionalne junake, romantične zavodnike sa građanskim ili polugrađanskim pedigreom, likove sa sumnjivog vrha i nesumnjivog društvenog dna – ne može ni zamisliti domaća filmska i pozorišna umetnost.

Rođen je u Beogradu, 20. avgusta 1943. godine. Posle studija glume na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu, filmsku karijeru otpočinje glavnom ulogom u filmu Živojina Pavlovića Kad budem mrtav i beo (1967.) godine, za koju je (s onom u filmu „Tri sata za ljubav", F. Hadžića) nagrađen diplomom na Filmskom festivalu u Puli 1968. godine.

U svojoj prvoj velikoj ulozi zablistao je kao Džimi Barka, sezonski radnik labilnog morala koji pogine, a da nije našao svoje mesto u društvu i u životu (što je osobina i mnogih njegovih kasnijih likova), koji je u mnogim anketama filmskih kritičara proglašavan za jedan od tri najbolja filma stvorena na južnoslovenskim prostorima. Ovaplotivši legendarni lik mladog prevaranta, secikese i zavodnika devojaka i žena iz uboge provincije i periferije normalnog života, obojivši ga nehotičnim humorom i diskretnom samoironijom, Nikolić je već ovim junakom svoje buduće glumačke kreacije: palanački sanjari, večiti gubitnici, šarmeri na prvu loptu, mladići koji žive tu pored nas, a ponekad i u nama.

Ali, to je samo jedna boja u Nikolićevom spektru. Glumačko sazrevanje, sa nizom uspelih kreacija likova iz svoje generacije, donosi mu 1985. godine Oktobarsku nagradu Grada Beograda za „kreativnu sposobnost da uzbudljivo predoči lik velikog psihološkog raspona" (Uloga nasilnika Gare u filmu „Život je lep" B. Draškovića).

Glavne i veće sporedne uloge ostvario je u više od osamdeset filmova (Horoskop (B. Drašković), Bube u glavi (M. Radivojević), Uloga moje porodice u svetskoj revoluciji (B. Čengić), Mladi zdrav ko ruža (J. Jovanović), Beg (M. Radivojević – Nagrađen na Festivalu u Nišu nagradom „Car Konstantin" 1972.), Kičma (V. Gilić), Nacionalna klasa (Goran Marković – Car Konstantin 1979.), Ko to tamo peva (S. Šijan), Banović Strahinja (V. Mimica – za ulogu turskog pljačkaša Alije nagrađen Zlatnom Arenom u Puli 1981.), Sezona mira u Parizu (P. Golubović), Nešto između (S. Karanović), Balkan ekspres (B. Baletić), Obećana zemlja (V. Bulajić), Urnebesna tragedija (G. Marković), Bure baruta (G. Paskaljević), Underground (E. Kusturica), Zona Zamfirova (Z. Šotra), Turneja (G. Marković)…

Nastupa i u kratkim igranim filmovima i na televiziji. Veliku popularnost doneo mu je lik Prleta iz filmova i tv serije Otpisani (1974) i Povratak otpisanih (1976) u režiji Aleksandra Đorđevića.

Kao stalni član ansambla Pozorišta Atelje 212, u kojem je od 1969. godine, ostvario je mnogo uloga i vrlo uspešnu pozorišnu karijeru – Generalska užina (Rober), Veza (Kauboj), Kosa (Berger), Rano jutro (Len), Ziger-Zager (Hari Fliton), Derviš i smrt (Muselim), Lulu (Džek Trbosek), Tom Pejn (Tom Pejn), Maratonci trče počasni krug (Đenka Đavo), Sladostrasnici-Karamazovi (Mladi gospodin), Portnojeva boljka (Aleksandar Portnoj), Molijer (Markiz d’Orsinji), Kod lepog izgleda (Maks), Seljaci, radnici i prirodna inteligencija (Miodrag), Višnjevi sad (Petar Sergejevič Trofimov), Protuve piju čaj (Čeda), Svadba (Maks), Dekameron 81 (Lekar), Priče iz bečke šume (Alfred), Metastabilni graal (Kardinal Pjetro Gašpari), Prosjačka opera (Mekhit), Sveti Georgije ubiva aždahu (Gavrilo Vukotić), Filumena Marturano (Domeniko Sorijano), Peg srce moje (Brent), Posetilac (Nepoznati)… U Zvezdara teatru veoma uspešno igrao je u predstavama: Ptic i ptica, U plamenu strasti, Malo ljubavi, malo mržnje, Urnebesna tragedija. U Beogradskom dramskom pozorištu: Frederik (Frederik)… Tokom dve sezone 1982. i 1983. godine igrao je u pariskom Theatre de la Vill glavne uloge u predstavama Na dnu, Maksima Gorkog (lopova Vaska Pepela) u režiji rumunskog reditelja L. Pintiliea i u predstavi Majstor i Margarita, M.A. Bulgakova (Isusa Hrista) u režiji M. Šerbana.

Dobitnik je svih značajnih filmskih nagrada uključujući Nagradu za životno delo „Pavle Vujisić" 2000. godine.

( Preminuo Dragan Nikolić Atelje 2012)

***

Dragan Nikolić zasigurno spada u legendarne glumce naše kinematografije. Ne samo da je poznat po sjajnim filmovima, odličnim predstavama koje je izvodio u beogradskom dramskom pozorištu, nego i po porodičnom životu koji vodi bez mnogo skandala i harmoničnom braku koji traje četiri decenije sa sjajnom našom glumicom Milenom Dravić.

Nikolić je rođen 20-og avgusta 1943-e godine u Beogradu od oca Dušana i majke Jelene. Njegovo kršteno ime je koje je dobio od svog kuma jeste Dragoslav, međutim zanimljivo je da kasnije zbog jedne štamparske greške to ime neće koristi, već samo Dragan. Njegovi preci su se pezivali Živković, ali njegov deda je promenio prezime u Nikolić po uzoru na svog pradedu koji se zvao Nikola.

Dragan je imao starijeg brata Miroslava i dok je rastao upravo mu je Miroslav bio uzor. Nakon što je završio osnovno obrazovanje, Dragan upisuje „Četrnaestu beogradsku gimnaziju". Međutim istu ne završava, već se premešta u ekonomsku školu u kojoj provodi dve godine. Odmah nakon toga Dragan se prijavljuje na „Akademiju za pozorište, film, radio i televiiju" gde uspešno polaže prijemni. Tada sa sedamnaest godina koliko je imao on je postao najmlađi student na akademiji. Nikolić je i diplomirao na „Fakultetu dramskih umetnosti" koji se nalazi u Beogradu.

Visok 185 cm, od strane obožavaoca okarakterisan je kao "šmeker sa karakterom gospodina".

Svoju karijeru kao glumac Nikolić je započeo davne 1964-te godine sa ulogom u filmu „Pravo stanje stvari". On je u filmu imao manju ulogu, a na kreditima nakon filma potpisan je sa svojim krštenim imenom Dragoslav. Odmah sledeće godine, on dobija ulogu u televizijskoj seriji „Dovoljno je ćutati" gde se na kraju u kreditima umesto njegovom imena Dragoslav greškom piše Dragan, pa tako njegov nadimak ustvari postaje neka vrsta njegovog umetničnog imena i od tada on nastavlja da se potpisuje kao Dragan.

Nakon niza manjih uloga, Dragan dobija i prvu značajniju ulogu i to je bila uloga sezonskog radnika čiji je moral prilično diskutabilan u filmu „Kada budem mrtav i beo" iz 1967-e godine. Godinu dana kasnije on glumi u filmu „Tri sata za ljubav", a za obe ove uloge nagrađen je diplomom na festivalu u Puli 1968-e godine.

Pored filmske karijere Dragan je uporedo razvijao i svoju pozorišnu karijeru, pa je tako još od 1969-e godine on član Beogradskog dramskog pozorišta i Ateljea 212. Nikolić je se pokazao i kao vrstan improvizator i odličan pozorišni glumac, pa je tako imao preko dvadeset zapaženijih pozorišnih uloga, gde je izgradio vrlo uspešnu karijeru.

( Dragan NikolićCinemanija, biografije glumaca. )