Lokalna samouprava:
Češki model učešća građana

Uspešno završen projekat "Izgradnja partnerstva i učešće građana na lokalnom nivou", koji je finansiralo Ministarstvo inostranih poslova Češke

U decembru 2006. godine završen je projekat "Izgradnja partnerstva i učešće građana na lokalnom nivou", koji je finansiralo Ministarstvo inostranih poslova Češke u okviru Programa transformacione saradnje ČR, preko ekspertske češke organizacije Agora Central Europe i Inicijative za demokratsku tranziciju (DTI) iz Beograda, a uz podršku Stalne konferencije gradova i opština (SKGO).

Na samom početku projekta održan je seminar "Stvaranje partnerstva i uključivanje javnosti u proces odlučivanja na lokalnom nivou", na kome su predstavljene mogućnosti za veće učešće građana u odlučivanju, kao i uspešni modeli iz bivših tranzicionih zemalja kao što su Češka i Hrvatska. Arilje i Kovačica su, nakon seminara, izabrane kao opštine u kojima će se projekat realizovati.

Jedna od najznačajnijih prednosti ovog projekta svakako je inovativna metoda javnih sastanaka, na kojima građani, nakon što su kroz anketu iskazali svoje viđenje prioriteta u razvoju opštine, direktno učestvuju u odlučivanju o projektima i finansiranju istih. Druga značajna prednost je što je predstavnicima Arilja i Kovačice bila organozovana poseta Češkoj, gde su se oni neposredno upoznali sa pomenutim modelima učešća građana u radu lokalne vlasti. U okviru posete, gosti su obišli opštine lidere u određenim projektima: Dobržane – javne rasprave; Moravska Trebova – Opštinski uslužni centar; Vansdrof – komunalne službe; Prag 12 (jedna od gradskih opština Praga) – za projekte uključivanja mladih. Nakon posete, predstavnici Arilja i Kovačice odredili su oblasti koje će oni realizovati kod kuće.

Prioriteti Arilja definisani su kroz inicijative za uključivanje mladih, komunalne službe i uređenje određenih gradskih lokacija kao što su park, obala i rečno ostrvo Uski vir, dok se Kovačica opredelila za strateški plan razvoja opštine sa akcentom na rešavanju komunalne problematike i Opštinski uslužni centar.

Celokupan projekat pokazao je veliko interesovanje stanovništva za uključivanje u proces donošenja odluka u opštini – posebno onih odluka koje se odnose na ostvarivanje neposrednih interesa građana. Projekat je takođe pokazao sve prednosti saradnje opštinskih vlasti i organizacija iz Srbije sa njihovim partnerima iz sličnih zemalja koje su uspešno okončale tranziciju.

Realizacija projekta obuhvatila je tri faze:

Priprema, štampanje i distribucija upitnika – u Arilju je popunjene upitnike za uređenje gradskih lokacija vratilo 64 odsto građana, odnosno 58,33 odsto mladih, kada je u pitanju upitnik za prioritete mladih, dok je u Kovačici upitnike štampane na srpskom, slovačkom, mađarskom i rumunskom vratilo 30,45 odsto građana;

Ocena dobijenih rezultata i javna rasprava – u Arilju su građani odredili osnovne prioritete lokalne vlasti: ekonomski razvoj, saobraćajna infrastruktura, gradska čistoća, socijalna zaštita, zdravstvo i školstvo i uređenje javnih površina, a u Kovačici su to ekonomski razvoj, čistoća opštine, sport i kultura, saobraćaj, školstvo i zdravstvo i socijalna zaštita;

Predstavljanje postignutih rezultata i mogućnost primene ovog projekta u drugim opštinama – organizovano na finalnom seminaru u Beogradu, 13. decembra, u prisustvu predstavnika DTI-ja i Agore Đorđa Staničića, generalnog sektretara SKGO-a, dr Snežane Đorđević, profesorke Fakulteta političkih nauka, kao i visokih predstavnika Arilja, Kovačice, Negotina, Medveđe i Pećinaca.

B. V.