Rečnik LGBT populacije:
Od A do Š o njihovim pravima

LGBTTIQ rečnik pojmova i simbola je deo knjige Čitanka – Od A do Š o lezbejskim i gej ljudskim pravima u izdanju organizacije Labris.

Do 20. septembra, kada će u centru Beograda biti održana Parada ponosa, ostalo je više od mesec dana, ali sudeći prema svakodnevnim napisima u novinama, za učešće se ne priprema samo LGBT populacija.

Nedeljnik "Vreme" objavljuje LGBTTIQ rečnik pojmova i simbola, koji je deo knjige Čitanka – Od A do Š o lezbejskim i gej ljudskim pravima, u izdanju organizacije Labris.

Beograd, Gej parada 2001. godine...

Activism – aktivizam: političko uverenje da delanje na individualnoj ili kolektivnoj ravni može izazvati političke promene. Aktivistički stav ne poriče značaj konvencionalnih institucionalnih struktura (pravo, mediji, obrazovanje itd.), nego podstiče ljude da im pristupe direktno. Iako aktivizam po definiciji nije nužno radikalan, on se najčešće javlja u domenu u kojem je neki oblik DISKRIMINACIJE postao odveć represivan, te se zbog toga neretko suprotstavlja odnosima moći koje bi da održe status quo.

Assimilation – asimilacija: krilo lezbejske i gej politike koje naglašava da ne postoje neke značajne razlike među hetero i homoseksualcima. Uverenje koje ovde vlada izražava se u nadi da će lezbejkama i gej muškarcima, ako se budu ponašali na način koji je za DOMINANTNU KULTURU prihvatljiv, kad-tad biti omogućen ravnopravan pristup svim resursima privilegijama, dostupnim heteroseksualnoj većini. No kako je društvena prihvatljivost nešto što počiva na kontingentnim faktorima poput klase, rase i roda, asimilacione tendencije često trpe osudu da ih promovišu upravo najmanje ugroženi pojedinci (beli muškarci srednje klase).

Aut (Out) – Opisuje osobu koja se seksualno/rodno/polno identifikuje u javnom i/ili u profesionalnom životu.

...i "priprema" za drugu paradu

Autirati – čin javnog objavljivanja da je neka osoba gej, lezbejka ili biseksualna osoba. Većina gej i lezbejske zajednice smatra da je nepristojno i protivi se tome da bilo koja osoba, osim one koja je u pitanju, odlučuje o tome kad će i kome pričati o seksualnoj orijentaciji. Lezbejska i gej zajednica u Srbiji termin "autirati se" takođe koristi za situaciju kada sam gej ili sama lezbejka odluči nekome da priča o svojoj seksualnoj orijentaciji. Tako, na primer, može da se kaže da se neka lezbejka autirala ocu, tj. da mu je rekla da je lezbejka.

Biological sex – biološki (hromozomski) pol: određenje determinisano hromozomima (XX, XY), hormonima (estrogen i progesteron, testosteron) i unutrašnjim i spoljašnjim genitalijama (vulva, klitoris, vagina, testisi i penis). Konstruktivističke teorije tvrde da je pol (kao i rod i rodne uloge) konvencija (društvena konstrukcija).

Biphobia – bifobija: netolerantnost ili nasilje prema biseksualnim osobama koje sprovode heteroseksualne osobe (u tom slučaju često je sinonimna sa HOMOFOBIJOM) ili lezbejke i/ili gej muškarci.

Bisexual – biseksualna osoba: osoba čija je SEKSUALNA ORIJENTACIJA usmerena prema osobama oba roda; ili, osoba koja se emotivno, društveno ili psihološki investira u osobe oba roda.

Prezir prema biseksualnim osobama (vidi BIFOBIJA) počinje da jenjava tek s pojavom queer pokreta, dakle, paralelno sa tendencijama nivelisanja bitnih razlika među neheteroseksualnim osobama.

Chosen family – druga porodica: mreža prijatelja, partnera/partnerki i bivših partnera/partnerki od kojih LGBT osoba traži (i dobija) podršku, ponekad da bi nadoknadila ono što joj je uskraćeno u njenom primarnom okruženju.

Closet – prikrivanje: stanje privatnosti, prikrivenosti. (Otuda fraza to come out of the closet – izaći na videlo, pokazati se).

1. Simbolička slika prisilnog zatvaranja, sakrivanja (closet znači i mala, tajna prostorija, i plakar) i (lažne) sigurnosti koja označava muk neheteroseksualnih osoba koji im nameće kulturni kôd.

2. U QUEER TEORIJI ovaj termin nosi političku težinu kao "režim cenzure koji sprovodi dominantna kultura".

3. Sinonim za homoseksualnu osobu koja prikriva svoju seksualnu ORIJENTACIJU (otuda i sintagma closet queen – prikrivena kraljica: onaj ko se u potaji upušta u homoseksualne odnose, dok istovremeno javno vodi heteroseksualni život).

Coming out – razotkrivanje: sintagma koja potiče iz fraze coming out of the closet, već se ustaljeno upotrebljava u značenju javnog i otvorenog istupanja i afirmisanja vlastite (homo)seksualne orijentacije. Javlja se u dve ravni: kao samootkriće i kao manje ili više javna obznana. Reći sebi i drugima, odnosno izaći iz ćutanja o svom identitetu. Izlaženjem iz ćutanja izlazi se iz izolacije i negiranja i objavljuje se drugima pravo na drugačiji život. U AKTIVIZMU ili QUEER TEORIJI, razotkrivanje zadobija dimenziju političkog čina opiranja i suprotstavljanja HETEROSEKSIZMU.

Compulsory heterosexuality – prinudna heteroseksualnost: sintagma nastala u teoriji LEZBEJSKOG FEMINIZMA (Edrijen Rič) koja upućuje na složene mnogostruke forme odnosa među ženama. Po lezbejskim feministkinjama, žene su doslovno prisiljene na heteroseksualnost, odnosno ulogu seksualnog, emotivnog i fizičkog (rad u kući i staranje nad porodom) služenja muškarcu. S druge strane, istorijskim potiskivanjem govora o životu lezbejki i žena koje su živele nezavisno od muškaraca, i blagodareći verbalnim i fizičkim napadima na te žene, heteroseksualnost se nudila kao jedina opcija. Ovaj je koncept u lezbejskom feminizmu bio ključ za tumačenje načina na koji funkcioniše PATRIJARHAT. Od sredine osamdesetih godina prošlog veka, sve češće ga koriste i gej muškarci da bi opisali automatsku pretpostavku o tome da je svako bez razlike heteroseksualan.

Cross-dressing – trans-odevanje: doslovno, nošenje odeće koja se dizajnira za suprotni pol. U izvesnom smislu je sinonimna praksama DRAG-KRALJICA i TRANSVESTITA, ali se često koristi da označi i praksu heteroseksualnih muškarac koji odevaju žensku odeću ili, ređe, za žene koje nose ekskluzivno mušku odeću (frak, kravata i sl.).

Discrimination – diskriminacija: svaki oblik zlostavljanja i REPRESIJE, koji može i ne mora uključivati fizičko nasilje. Zasnovana na principu razlikovanja i različitosti, ona ideološki i posredstvom institucija koje poseduju moć da nadziru i kažnjavaju, lišava prava sve one koji se na ovaj ili onaj način ne uklapaju u dominantnu matricu. Princip po kome diskriminacija funkcioniše može se vezati kako za ignoranciju tako i za privilegovano znanje, ali su mu u osnovi netolerantnost i moć ("neme" većine).

Drag – transvestija: (Dressed As a Girl), reč se izvorno koristila u Šekspirovom Glob teatru kao oznaka za glumce koji su imali ženske uloge (kako glumica nije bilo). Termin se u načelu odnosi na kostim i prerušavanje (otuda fraza in drag – prerušen u odeću suprotnog pola). Njime se pre svega referiše na muškarce koji na ovaj ili onaj način nastupaju oponašajući žene, i time sprovode rodni PERFORMANS, čime demonstriraju FLUIDNOST rodnog identiteta koji se inače po definiciji smatra "fiksiranim".

Drag-king – drag-kralj: lezbejka/žena koja simulira muškarca.

Drag-queen – drag-kraljica: gej/strejt muškarac koji simulira ženu.

Fag/faggot – peder: u HOMOFOBIČNOJ upotrebi, sleng koji u načelu denotira gej muškarce, a posebno konotira RODNI LIK slabašnog i efeminizovanog muškarca. Sam termin, po nekima, vodi poreklo od srednjovekovne prakse spaljivanja SODOMITA na snopovima pruća (faggot). Srpska reč PEDER u nehomoseksualnoj upotrebi ima sličnu konotaciju, dok u gej zajednici nije nužno uvredljiva, nego se često pojavljuje i kao samoafirmativno parodiranje STREJT konotacija.

Gay – gej: osnovno značenje termina je razdragan, veseo. U XIX veku zadobija novo značenje: ženske prostitutke su s prezirom nazivane "vesele (gej) žene", pa se taj atribut pripisivao i muškarcima koji su se služili njihovim uslugama i muškim prostitutkama. Ranih godina XX veka nekolicina muškaraca i žena iz Amerike prisvaja taj izraz kao zamenu za klinički naziv HOMOSEKSUALNA OSOBA. Reč ulazi u široku upotrebu šezdesetih i sedamdesetih godina XX veka, kada mediji prihvataju zalaganja gej pokreta da se izraz HOMOSEKSUALAC, koji koriste psihijatri pri dijagnozi mentalnog oboljenja, zameni rečju gej (po analogiji sa zahtevima crnačkog pokreta da se reč Negro zameni rečju black).

Gej (muškarac) / gejevi – Muškarac koga fizički i/ili emotivno privlače isključivo osobe istog pola. Izbegavajte korišćenje termina "homoseksualac" kako biste opisali gej muškarca.

"Gej panika" odbrana – Obrazloženje nasilja ili ubistva zasnovano na tvrdnji da je žrtva flertovala sa nasilnikom. U inostranim sudovima dešavalo se da muškarac koji je ubio gej muškarca navodi da je bio izazvan da to uradi zato što je ovaj flertovao i seksualno mu se nabacivao, što je izazvalo paniku. "Gej panika" znači da odbrana krivi žrtvu za zločin iz mržnje, i sugeriše da flert sa osobom istog pola izaziva nasilan odgovor, koji čak može da izazove smrt.

PONOSNO: Parada u Briselu, maj 2009. godine

Genderfobija (rodofobija) – Diskriminacija na bazi roda (rodnih uloga, izražavanja i normi) koja proističe iz neprihvatanja i negiranja prava individua na ličnu koncepciju polnog/rodnog identiteta i izražavanja.

Heterophobia – heterofobija: strah i mržnja prema heteroseksualnim osobama, institucijama koje su zasnovane na heteroseksualnim odnosima (brak, porodica) ili institucijama koje podržavaju ove odnose (crkva, država).

Heteroseksizam – Stav da je heteroseksualnost jedina validna seksualna orijentacija. Heteroseksizam se često ispoljava u formi ignorisanja lezbejki i gejeva. Na primer, brojni članci o ljubavi, parovima i odnosima koji nigde ne pominju istopolne parove.

Heteroseksualni muškarac / heteroseksualna žena / heteroseksualna osoba – Osoba koju fizički i/ili emotivno privlače isključivo osobe suprotnog pola. Heteroseksualna osoba ne mora da ima seksualna iskustva sa osobom suprotnog pola da bi se definisala kao heteroseksualna.

Homophobia – homofobija: strah, netolerancija, nasilje ili mržnja prema gej muškarcima i lezbejkama (i biseksualnim osobama –videti BIFOBIJA). Manifestuje se kao neupitna vera u superiornost heteroseksualnosti, koju podstiču kulturne i institucionalne društvene prakse. Ta vera rađa NASILJE prema neheteroseksualnim osobama koje se opravdava uverenjem u vlastitu superiornost (i njihovu inferiornost). Nasilje se ogleda u verbalnim i fizičkim napadima, oduzimanju potomstva neheteroseksualnom roditelju, diskriminaciji pri zapošljavanju, plaćanju poreza, umirovljenju, imigracionom postupku itd. Ovi oblici DISKRIMINACIJE su ono što spada u društveni domen i mnoge homofobične osobe odricaće da u tome uzimaju udela. Međutim, homofobija se lako prepoznaje na pojedinačnom nivou u svakodnevnim situacijama, recimo, kada za neku ženu mislimo da je lezbejka samo zato što nije u stanju da pronađe muškarca ili zato što želi da bude muškarac; ili kada osobu koja je lezbejka ili gej muškarac ne posmatramo kao celovitu ličnost, nego isključivo na osnovu njihove seksualne ORIJENTACIJE. (Diskriminacija "radi" po istoj matrici u slučaju većine razlika – nacionalnih, rasnih, klasnih itd., i nje nisu pošteđeni ni oni koji pripadaju manjinama.)

Homoseksualac (problematična terminologija) – Zastareli klinički termin za osobe koje fizički i/ili emotivno privlače isključivo osobe istog pola. Termin je neprikladan i mnogi gejevi i lezbejke smatraju da je uvredljiv. Bolji termini su "gej (muškarac) / gejevi" i "lezbejka".

Identity – identitet: "sexual/gender" seksualni identitet (LEZBEJKA, STREJT, GEJ, BI, ASEKSUALNA osoba) i rodni identitet (TRANSVESTIT, TRANS-RODNI, TRANSSEKSUALNA osoba). Iako deluju intuitivno, ove podele nisu striktne i fiksirane. "Politika identiteta" identitet koristi kao sredstvo za zadobijanje političke moći, rodne jednakosti, društvenog uvažavanja, kulturne legitimnosti, i to najčešće u formi većih prava.

Institutional opression – institucionalizovana diskriminacija: društveni sklop koji se ogleda u institucijama moći (jezik, mediji, obrazovanje, ekonomija, religija i dr.) koje favorizuju jednu grupu (ili jedan sistem odlika) naspram drugih. Savremena teorija se u načelu slaže da je ta "grupa" grupa belih (rasa) heteroseksualnih (orijentacija) muškaraca (rod) srednjih godina (starosna dob) pripadnika srednje ili srednje više klase (klasa). Svi koji na ovaj ili onaj način odstupaju od date "grupe" tretiraju se kao manjina (čak i kada formiraju grupu koja je od ove brojnija). Moć te grupe, čak i nad približno jednakim (recimo, crni muškarci sa svim navedenim odlikama) ili većim grupama (žene uopšte), održava se putem spomenutih ustanova.

Internalized opression – interiorizovano nasilje (ili interiorizovana homofobija): interiorizovana mržnja prema sebi koja nastaje kao posledica prihvatanja negativnih stereotipa koje stvara opresivna zajednica. To podrazumeva često konfliktna osećanja da su nestrejt osobe u srži loše i inferiorne ili da su superiorne i ekskluzivno dobre; da na čitavom svetu nema SIGURNOG PROSTORA; da se može verovati samo pripadnicima grupe i da se pripadnicima iste grupe ne sme ni po koju cenu verovati; da se radi sigurnosti zauvek treba SKRIVATI; da radi sigurnosti svuda i uvek treba istupati i otkrivati svoju orijentaciju itd.

Interseksualna osoba – Osoba koja se rađa sa polnim i reproduktivnim organima koji nisu definisani kao izričito ženski ili muški. Ovaj izraz odmenjuje politički nekorektan izraz HERMAFRODIT.

Labris – Simbol iz kritske mitologije koji predstavlja sekiru sa dva sečiva. Lezbejski pokret u SAD je tokom šezdesetih godina prošlog veka uzeo ovaj simbol za jedan od svojih oznaka.

Lesbian – lezbejka: žena koja se emotivno, društveno ili psihološki investira u druge žene. "Lezbejka" je jedan od najstarijih i najpozitivnijih termina za neheteroseksualne žene, što u LEZBEJSKOJ FEMINISTČKOJ teoriji ne označava samo seksualni identitet koji se sukobljava sa konvencionalnim rodnim očekivanjima od žena nego i društveni i politički identitet izgrađen u opoziciji prema muškom šovinizmu, PATRIJARHATU, ETEROSEKSIZMU i falocentrizmu. Sama reč potiče od imena grčkog ostrva Lezbos gde je rođena pesnikinja Sapfo koja je uznosila ljubav među ženama. Lezbejke u Srbiji koriste termin "lezbejke", ne "lezbijke", kako bi identifikovale sebe, tako da je termin "lezbejka" preporučljiviji od termina "lezbijka".

LGBT – Skraćenica za lezbejke, gej muškarce, biseksualne, transrodne osobe.

LGBTTIQ – Skraćenica za lezbejke, gej muškarce, biseksualne, transrodne, transseksualne, interseksualne i queer osobe.

Misogyny – mizoginija: doslovno – mržnja prema ženama ili ženskom rodu u načelu.

Patriarchy – patrijarhat: norma na kojoj je zasnovana struktura društva; niz strategija da se uspostave i održe postojeći sistemi odnosa moći i privilegija koje se u kontinuitetu dodeljuju muškarcima. Ime je sugestivno: postoje tri oca – Bog otac, otac države, monarh, i pater familias, otac porodice. Postoje tri tipa zakona: božanski zakon po kojem se sve odvija u teološkom i ontološkom smislu, zakon koji donosi otac države, zakon kojem moraju da se pokoravaju svi državljani, odakle sledi totalna moć monarha nad životom i smrti podređenih i, konačno, zakon oca na koji se obavezuje žena kada stupa u brak primajući "ime" muža. Tumačeno manje alegorijski, patrijarhat je norma jednog, norma neraspodeljive moći.

Pol – Klasifikovanje na osnovu reproduktivnih organa/funkcija i genitalija na muški, ženski i interseks. Društveno prihvaćeni su samo muški i ženski pol.

Polni identitet – Individualno identifikovanje po pitanju pola i polne pripadnosti koji ne zavisi od pola koji je pripisan rođenjem.

Queer theory – queer teorija: škola književne i kulturne kritike, koja se u SAD pojavila početkom osamdesetih godina, duguje svoje intelektualno poreklo feminističkoj teoriji i francuskim filozofima poput Mišela Fukoa i Žaka Deride. Queer teoretičari analiziraju sve tipove tekstova u cilju razobličenja temeljnog značenja, distinkcija i odnosa moći u kulturi koja je proizvela tekst. Analize otkrivaju složene kulturne strategije kojima je omogućena regulacija seksualnog ponašanja, što često rezultuje REPRESIJOM i DISKRIMINACIJOM seksualnih disidenata koji krše seksualne tabue ili se ne uklapaju u kulturno sankcionisane RODNE ULOGE. Ciljevi queer teoretičara su destabilizacija kulturnih ideja o PRIRODNOSTI, NORMALNOSTI, seksualnosti i termina heteroseksualnosti i homoseksualnosti koji su korišćeni u svrhu diskriminisanja osoba koje se nisu saobražavale zapadnom idealu MONOGAMNOG heteroseksualnog braka. Queer teorija se mahom vezuje za teoriju društvenog konstruktivizma i u neskladu je sa esencijalističkim postavkama (recimo, teza da je neko po svojoj suštini ili bitnom određenju gej muškarac, odnosno lezbejka) koje postoje unutar starije (ali i novije) konceptualizacije neheteroseksualnog identiteta (videti LEZBEJSKI IDENTITET). Neka od najpoznatijih imena u queer teoriji svakako su Džudit Batler, Iv Kosofski Sidžvik, Sindi Paton, Dajana Fas, Leo Bersani i Sajmon Vetni.

Queer: reč se prvenstveno odnosi na sve što se razlikuje od konvencionalnog na neki neobičan način (sinonim za čudno, ekscentrično). U početku su konotacije ovog termina u gej upotrebi bile negativne, pa čak i danas postoji otpor prema ovom izrazu, osobito među starijim homoseksualnim osobama.

Budući da termin subverzivno razobličuje postojeće, tobože fiksirane modele, odbacujući razlike (svi LGBT su njime bez razlike obuhvaćeni) i identitete (nijedan od LGBT identiteta u njemu nije povlašćen), on postaje sve univerzalnije prihvaćen. Mnoge TRANSSEKSUALNE, biseksualne pa čak i heteroseksualne osobe čija se seksualnost ne uklapa u kulturne standarde MONOGAMNOG heteroseksualnog braka prihvatile su ovu oznaku kao "seksualni disidenti/disidentkinje". Queer je ranije u engleskom jeziku korišćen kao pogrdan naziv za neheteroseksualne osobe. Ovaj termin su LGBTTIQ osobe zatim preuzele kako bi opisivale same sebe. Neke osobe posebno cene ovaj termin zato što označava prkos i zato što obuhvata različitost – ne samo gejeva i lezbejki već i biseksualnih, transrodnih i interseksualnih osoba, kao i heteroseksualnih osoba koje sebe vide ili žive svoj život van heteropatrijarhalnih normi.

Rod – Društveni konstrukt pola koji po definiciji određuje samo društvene uloge muškaraca i žena, to jest osoba muškog ili ženskog pola. Takođe, individualni konstrukt sopstvenog identiteta/izražavanja koji potvrđuje, negira i/ili prevazilazi društveno zadate i formirane polne i rodne uloge muškaraca i žena, kao i celu binarnu osnovu "muškog" i "ženskog".

Rodni identitet – Individualni osećaj sebe i samosvesnost kao polnog/rodnog društvenog ljudskog bića koji ne zavisi od pola koji je pripisan rođenjem. Podrazumeva osobni koncept/konstrukt koji može biti u skladu sa društveno propisanim definicijama u pogledu pola/roda ili ih može negirati, prevazilaziti i menjati.

Rodno izražavanje – Vizuelna i spoljna prezentacija svake osobe koja se ogleda kroz odevanje, odevne ili telesne oznake, frizuru, ponašanje i govor tela.

Seksualna orijentacija – emocionalna i/ili fizička privlačnost ili naklonost koja može biti prema osobama istog i/ili različitog pola. Izbegavajte korišćenje uvredljivog izraza "seksualna preferencija", koji se često koristi kako bi se impliciralo da je istopolna seksualna orijentacija nešto što se može i treba promeniti.

Sexism – seksizam: diskriminacija i/ili stavovi, uslovi i ponašanje kroz koje se vrši promocija stereotipa i represivnih društvenih uloga i normi na bazi pola i roda. Posebno se odnosi na norme, vrednosti, uverenja, strukture i sisteme koje marginalizuju i podređuju žene dodeljujući muškarcima moć, privilegije i preimućstva. Oblik nasilja koje se nad ženama vrši individualno ili institucionalizovano.

Sexual identity – seksualni identitet: odnosi se na to kako sebe nazivamo i percipiramo. Ti nazivi uključuju "strejt", "gej", "bi", "queer", "neodređen/a", "neodlučan/a", "aseksualan/a" i dr. Naše seksualno PONAŠANJE i način na koji sebe određujemo (identitet) predstavljaju stvar mogućeg izbora/odluke. Ima i onih koji tvrde da se i seksualna ORIJENTACIJA može odabrati, iako se to mahom poriče.

Stil života (problematična terminologija) – Termin koji se često koristi kako bi se degradirali životi gejeva i lezbejki. Izbegavajte korišćenje. Kao što ne postoji ni heteroseksualni stil života koji je jedinstven za sve, tako ne postoji ni gej stil života.

Straight (str8) – strejt: označava, pre svega, nešto pravo, bez skretanja (devijacija), nešto nepomešano, ali i nešto konvencionalno, što ne odstupa od normi koje su prihvaćene kao uobičajene, "NORMALNE" i "PRIRODNE". Neutralna oznaka za heteroseksualne osobe u queer zajednici.

Transdžender/Transrodno – Sveobuhvatni termin koji se koristi kako bi se opisale različite osobe, ponašanja i grupacije koje imaju zajedničko delimično ili potpuno suprotstavljanje nametnutim rodnim i polnim ulogama. Transrodnost se ne odnosi na seksualnu orijentaciju osobe.

Transeksualna osoba – Osoba koja ima jasnu želju i nameru da promeni svoj pol, kao i osoba koja je delimično ili potpuno modifikovala (uključuje fizičku i/ili hormonalnu terapiju i operacije) svoje telo i prezentaciju, izražavajući svoj rodni i/ili polni identitet i osećaj sebe.

Transphobia – transfobija: po analogiji sa BIFOBIJOM i HOMOFOBIJOM, oblik diskriminacije, zasnovan na strahu, neznanju i mržnji, usmeren protiv TRANSSEKSUALNIH, TRANSRODNIH osoba i ljudi sa "DVE DUŠE". Tu predrasudu mogu perpetuirati strejt ljudi, gej muškarci, lezbejke, biseksualne ili POLISEKSUALNE osobe. Interiorizovana transfobija karakteristična je za trans osobe koje iskušavaju krivicu, sramotu, nedostatak samopouzdanja, negativnu sliku o sebi, pošto implicitno ili eksplicitno prihvataju društvenu stigmatizaciju.

Transrodna osoba – Osoba čiji rodni identitet i/ili rodno izražavanje nije u skladu sa uvaženim (nametnutim) tradicionalnim rodnim ulogama i normama.

Tranvestija /tranvestite/tranvestiti – Tranvestiti su osobe koje vole da nose odeću suprotnog pola. Tranvestija, tj preoblačenje nije povezano sa seksualnom orijentacijom. Tranvestiti/e mogu biti i heteroseksualne i istopolno orijentisane osobe.

Trougao / crni trougao/ roze trougao – Tokom Drugog svetskog rata nacisti su u svojim konc-logorima ružičastim trouglom obeležavali gejeve, a crnim trouglom lezbejke, Romkinje i prostitutke. Tokom Drugog svetskom rata u nacističkim logorima pogubljeno je više desetina hiljada istopolno orijentisanih osoba.

Woman-identiied-woman/(woman-loving-woman) – žena identifikovana kao žena/(žena koja voli ženu): termin koji se koristio u LEZBEJSKOM FEMINISTIČKOM pokretu i opisivao žene koje su čitav svoj život organizovale oko drugih žena. Preko te sintagme načinjeno je određenje lezbejstva koje nije uključivalo seksualne odnose (pa su pod njega mogle potpasti kako PRAVA LEZBEJKA tako i POLITIČKA LEZBEJKA).

Zastava duginih boja – Simbol jedinstva i različitosti koji se koristi širom sveta, kao obeležje mirovnog, feminističkog i LGBTTIQ pokreta.