Zablude astrologije:
Trinaesto sazvežđe, baksuz
za astrologiju

Između nauke i kvazinauke još traje borba zbog upornih pokušaja da se svi ljudi ovog sveta svrstaju u jednu od dvanaest sudbonosnih grupa kako bi im se navodno procenila budućnost. I danas su astronomija i astrologija dva antipoda sa zajedničkim imeniteljem – noćnim nebom. No pogled na to noćno nebo je pomalo različit.

Zodijak je pojam koji se koristi i u nauci i u astrologiji – pojam koji govori o pojasu na Nebeskoj sferi kroz koji se Sunce prividno kreće tokom jedne godine. Reč je, dakle, o sazvežđima koja se nalaze na toj prividnoj putanji, odnosno sazvežđima kroz koja prolazi ekliptika.

Zodijak je, dakle, pojas koji se prostire 8° severno i 8° južno od ekliptike, i po njemu se prividno kreću Sunce, Mesec i sve planete Sunčevog sistema. U njemu se nalazi 13 sazvežđa i to: Ovan, Bik, Blizanci, Rak, Lav, Devica, Vaga, Škorpija, Zmijonoša, Strelac, Jarac, Vodolija, Ribe.

Iz raznih istorijskih razloga, ali verovatno i iz želje da se ostane dosledan starim vremenima, astrologija ne konstatuje činjenicu o broju sazvežđa, pa i dalje sudbinu ljudi određuje na osnovu dela sazvežđa kroz koja Sunce prividno prolazi tokom godine. Šta je sa ljudima rođenim za vreme prolaska Sunca kroz Zmijonošu?

Svih trinaest zodijačkih sazvežđa nemaju isti geometrijski oblik, pa samim tim ni prividna putanja Sunca kroz sva sazvežđa nije ista. Sunce najduže "boravi" u sazvežđu Device – oko 44 dana, a najkraće u sazvežđu Škorpije – oko 8 dana. Međutim, astrologija je odlučila da pun krug podeli na dvanaest oblasti i da svakom "znaku" odnosno sazvežđu dodeli isto trajanje. I u ovom slučaju trinaesto sazvežđe Zmijonoša stvara pometnju u astrologiji.

Zmijonošac (Ophiuchus) je jedno od 88 modernih sazvežđa na koliko je podeljeno nebo, i jedno od 48 originalnih Ptolomejevih sazvežđa koja su pokrivala severno nebo. Na nebu se nalazi između sazvežđa Orla, Zmije i Herkula, dok mu južni deo leži između Škorpije i Strelca.

Mitološki sazvežđe Zmijonoša predstavlja Asklepija, sina Apolona i nimfe Koronide. On je uspeo da pronađe savršen lek kojim je mogao da izleči svaku bolest. Zbog toga se bog smrti Tanatos požalio Zevsu, a on ga je zbog narušavanja osnovnog ustrojstva spržio munjom. Ipak, zbog dobrih dela koja je počinio stavljen je kao simbol na noćno nebo. Njegov štap sa zmijom je simbol medicine i farmacije.

Površina ovog sazvežđa je oko 1000 kvadratnih stepeni, osnovna slika na osnovu koje se prepoznaje na nebu sastoji se od 10 zvezda, ima 5 sjajnijih zvezda, a u njegovom regionu su do sada oko 7 zvezda otkrivene planete. Najbliža zvezda nam je Bernardova zvezda, koja je poznata po tome što ima najveće sopstveno kretanje, i zbog toga se zove i "zvezda koja beži".

Astronomija i astrologija koje su vekovima bile jedna ljudska delatnost, koja je zahvaljujući ljudskoj potrebi da predviđa svoju budućnost omogućila razvoj nauke o nebu, kosmosu, nebeskim telima...

Razvojem naučnog razmišljanja i naučnih metoda, odvojena je astronomija kao nauka od kvazinauke, jer je naučna argumentacija pokazala da ne postoje dokazi o uticaju nebeskih tela na sudbinu ljudi.

Od tog vremena astrologija je zadržala staru metodologiju, koju je čak i pojednostavila, kako bi mistično bilo i dovoljno razumljivo.

Trinaesto Zodijačko sazvežđe je jedan od dokaza grubih grešaka u metodološkom pristupu "predviđanja sudbine". Jer, ako tvrdimo da nam je sudbina predodređena položajem Sunca u trenutku rođenja i zato postoje kreirani znaci koji odgovaraju sazvežđima sa određenim osobinama, onda i trinaesto sazvežđe mora biti uključeno. Pored toga se ne može zanemariti dužina "boravka" Sunca u oblasti nekog sazvežđa, tj. dužina trajanja horoskopskih znakova ne može biti ista.

Dokle god metodološki astrologija nije konzistentna i tačna, rasprava se može voditi samo o grubim i greškama u pristupu. Kada bi se sve to otklonilo, nauka se više ne bi bavila ovom kvazinaukom, jer bi sve nadalje bilo zasnovano samo na odluci pojedinca da veruje ili ne veruje u moć astrologije.

A naučnicima ostaje da se i dalje bave podizanjem naučne pismenosti i širenjem naučne kulture.

Nikola Božić