---

In memoriam – Eduardo Galeano (1940–2015) >

Urugvajski rekvijem

Trinaestog aprila 2015. godine – istog dana kao i Ginter Gras – umro je urugvajski pisac Eduardo Galeano

Borhes je govorio da je fudbal popularan zato što je glupost popularna. Imao je jaku potrebu da se kao Argentinac ogradi od fudbala. Što se tiče fudbala, kazao je jedanput, toliko malo znam o tome da nikad ne bih umio reći ko je ko, ili ko je pobijedio, a ko izgubio.

Eduardo Galeano je volio fudbal. Volio je i Borhesa, ali preko nekih stvari nije mogao da pređe. Na jednom mjestu je zapisao: "S velikom delikatnošću i oštrom mudrošću, Horhe Luis Borhes priča Sveopštu istoriju beščašća. Što se tiče nacionalnih beščašća koja ga okružuju, ona ga ne zanimaju."

U nekrolozima ispisanim Galeanu ovih dana po brojnim svjetskim medijima, ističe se njegovo paradigmatsko ljevičarstvo, odnosno činjenica da je bio jedan od vodećih antikapitalističkih glasova. Posebno se potencira činjenica da je upravo Galeaneovu knjigu Otvorene vene Latinske Amerike Hugo Čavez onomad poklonio Baraku Obami. Borhes je, znamo, bio desničar. Kad je o njemu riječ, ako govorimo o latinoameričkim liderima, obično se pominje Pinoče. Ipak, u mnogo čemu, političke razlike između Borhesa i Galeana iščitavaju se iz razlike u njihovim odnosima prema fudbalu; s jedne strane elitizam, s druge bliskost sa običnim narodom.

Borhes je kod nas često prevođen i objavljivan. Galeanu su, međutim, prevedene samo dvije knjige. Izdavačka kuća Gutenbergova galaksija je 1996. objavila knjigu Biti kao oni s podnaslovom Kultura mira i neokolonijalizam. Osam godina kasnije, Beopolis je objavio knjigu Fudbal: sjaj i tama. Štampana je ta knjiga u pet stotina primjeraka, a ponekad mi se čini da ju je kod nas čitalo barem deset puta više ljudi, da ju je čitao svako ko je trebao. Uz Božu Koprivicu, Galeano je onaj pisac koji demonstrira kako može da se piše o fudbalu, kako treba da se piše o fudbalu.

Galeano je umro u Montevideu 13. aprila 2015, u istom gradu u kojem se i rodio 3. septembra 1940. Umro je u istom danu kad je umro i Ginter Gras. Ne samo zbog Grasove Nobelove nagrade, Galeanova smrt je ostala u sjeni njegove smrti. Gras je umro u Libeku, rodnom mjestu Tomasa Mana, još jednog dobitnika Nobelove nagrade; Galeano je umro u Montevideu, rodnom mjestu svjetskih fudbalskih prvenstava. Nijemci su osvojili preko stotinu Nobelovih nagrada; Urugvajci nisu nijednu, ali su dva puta zaslužili Pehar Žila Rimea...

 

POŠALJI KOMENTAR REDAKCIJI		ODŠTAMPAJ TEKST

---