---

Izložbe – Nuncio u Muzeju savremene umetnosti >

Univerzalna umetnost ili ništa

Nuncio je danas svakako jedan od najuticajnijih skulptora koji se sada, po drugi put, predstavlja beogradskoj publici jednom reprezentativnom izložbom koja u najboljem svetlu predstavlja njegov savremeniji opus

"Umetnost je ili univerzalna ili nije ništa", izjavio je Nuncio u jednom opširnom intervjuu sa Lidijom Merenik objavljenom u časopisu "Moment" 1987. godine, prilikom njegove samostalne izložbe u galeriji Studentskog kulturnog centra koju je tada vodila Biljana Tomić. Prvi put je Nuncio bio predstavljen našoj publici kao umetnik mlađe generacije, ali već dobitnik značajne nagrade Venecijanskog bijenala i afirmisani protagonista italijanske scene osamdesetih. Od tada je prošlo skoro dvadeset godina i puno toga se promenilo u životu i karijeri ovog umetnika, a još više na kulturnoj sceni Beograda. Međutim, bez obzira na vremensku distancu, na promene koje su nastupile ne samo u radu ovog umetnika već i u načinu posmatranja njanovijih tokova u savremenoj umetnosti, ostaju neizmenjena određena ubeđenja i stavovi, poput onoga koji je zastupao Nuncio još kao mlad umetnik, a to je da umetnost mora imati univerzalni karakter. Prirodno je da svaka nastupajuća generacija želi da unese nove tematske sadržaje i da eksperimentiše sa novim izražajnim sredstvima, ali isto tako je neophodno zadržati svest da postoji određeni kontinuitet u razvoju umetnosti i u elaboraciji svakog pojedinačnog umetničkog izraza. Kao umetnik, Nuncio je upravo primer istrajnosti i doslednosti, što potvrđuje i ova, nedavno otvorena izložba u Muzeju savremene umetnosti, realizovana u saradnji sa Muzejom savremene umetnosti u Rimu i Italijanskom ambasadom i kulturnim centrom u Beogradu.

Prva Nuncijeva izložba u Beogradu nosila je obeležja novog, snagu ekspresivnosti duha osamdesetih čiji je ovaj umetnik bio eksponent, u saglasju s tendencijama tog perioda koje poznajemo po definicijama "nova slika" ili "nova skulptura", što su se širile ne samo u Italiji već i u Nemačkoj, Španiji, Velikoj Britaniji i drugim zemljama Evrope pa i bivše Jugoslavije. Početkom i sredinom osamdesetih Nuncio je bio jedan od najznačajnijih protagonista takozvane Nove rimske škole ili Škole San Lorenca, koja svoj naziv duguje bivšoj fabrici poznatoj pod nazivom "ex-Pastificio Cerere" u rimskom kvartu San Lorenco koju su umetnici okupirali i transformisali u prostor za ateljee i galerije. Već 1984. je italijanski kritičar Akile Bonito Oliva u ovom prostoru organizovao izložbu "Ateliers", i tom prilikom otvorio studije mladih umetnika koji su razvijali interesantne pravce novog slikarskog i skulpturalnog izraza. Ova, kao i niz drugih izložbi, među kojima se posebno ističu one u rimskoj galeriji Attico koju je vodio Fabio Sarđentini i galeriji Sperone u Torinu i Njujorku, učiniće da generacija umetnika među kojima su pored Nuncia delovali Pjero Picikanela, Marko Tireli, Đuzepe Galo, Đani Desi, Bruno Čekobeli, Domeniko Bjanki i drugi, preraste u značajan umetnički fenomen. Premda ovi umetnici nisu nikada formirali određeni homogeni grupni pokret, i tokom godina su se njihove umetničke putanje razišle, do danas su ostali vezani za prostor u kvartu San Lorenco, gde se nalaze njihovi studiji i gde i dalje rade. Još uvek je vrlo uzbudljivo posetiti neke od ovih umetnika, zateći ih kako slikaju platna velikih formata, ili u slučaju Nuncija, videti ga kako sam svojeručno realizuje monumentalne skulpture u drvetu ili olovu, koji su tokom godina postali materijali koje najčešće koristi.

HOMO FABER: Po načinu rada Nuncio inkarnira umetnika u klasičnom smislu reči, on deluje kao "homo faber" želeći da pronikne u dubinski sadržaj forme i materije i da dotakne esencijalno u materijalu i u biću. U tom smislu njegove skulpture nose istovremeno obeležja klasične i savremene umetnosti. One rekuperiraju iskustva vezana za rad nekih od velikana moderne umetnosti, poput Brankusija ili Aslija Gorkog, ali istovremeno su izraz savremenog mišljenja koje je satkano od fragmenata memorije.

U njegovom radu može se osetiti određena tenzija i težnja za stvaranjem savršene forme i balansa, svojevrsna potraga za harmonijom i transcendentalnim kvalitetima umetnosti, ali istovremeno su prisutni aspekti fragmentarnog i aluzivnog, parcijalnog i nedovršenog koji karakterišu savremeni diskurs. Formama koje stvara i materijalima koje koristi, on pokušava da sjedini kontrastne i suprotstavljene elemente: crno i belo, drvo i vatru, unutrašnji i spoljašnji prostor. Pre nego skulpture, njegovi radovi u sagorelom drvetu su kao fragmenti nekih imaginarnih arhitektura kroz koje posmatrač može da se kreće i intuira njihov potencijalni totalitet. Upravo po ovoj sintezi suprotnosti, sposobnosti da ujedini kvalitete vanvremenskog i savremenog kroz forme i materijale koje koristi kao izražajna sredstva, Nuncio je danas svakako jedan od najuticajnijih skulptora koji se sada, po drugi put, predstavlja beogradskoj publici jednom reprezentativnom izložbom koja nas u najboljem svetlu upoznaje s njegovim savremenijim opusom. Ovu izložbu je koncipiro tim MACRO – Muzeja savremene umetnosti u Rimu kao jedan segment opširnijeg projekta prezentacije italijanskih umetnika u našoj sredini. MACRO je prošle godine Nunciju posvetio veliku izložbu retrospektivnog karaktera, i specijalno za tu priliku umetnik je realizovao tri nove skulpture koje su deo beogradske izložbe. Pored najnovijih skulptura uključeni su neki od radova koji predstavljaju važne trenutke u opusu umetnika: skulptura Bez naziva iz 1995. koja je bila deo instalacije na Venecijanskom bijenalu ’95. kada je Nunciju dodeljeno specijalno priznanje za najbolju samostalnu salu, kao i niz drugih skulptura realizovanih za značajne izložbe u Italiji od kraja devedesetih do danas. Pored skulpturalnih, na izložbi u Beogradu predstavljeni su i neki od najnovijih radova na papiru velikih dimenzija, koji u opusu ovog umetnika imaju status autonomnih dela a ne pripremnih crteža za skulpture.

PROJEKAT I PERSPEKTIVA: Putem projekta prezentacije italijanskih umetnika, dakle Nuncija sa reprezentativnom izložbom u Muzeju savremene umetnosti, i u narednom periodu mlađih italijanskih umetnica Sisi, Stefanije Galegati i Sare Čirači sa specijalnim projektima realizovanim za Beograd, i serijom izložbi koje čine projekat "MACRO – perspektive jednog muzejskog modela" ne žele se predstaviti fragmenti razuđene i heterogene italijanske umetničke scene, već izbor italijanskih umetnika u skladu sa jednim preciznim muzejskim modelom, izgrađenim kroz institucionalnu aktivnost artikulisanu kroz dva različita ali komplementarna modusa delovanja: sa jedne strane se profiliše "model retrospektive" koji se bazira na istorijkoj elaboraciji opusa jednog umetnika, i sa druge "model projekta", koji evidencira ulogu muzeja kao aktivnog posrednika uključenog u produkciju kulture u sadašnjem vremenu.

Samostalna izložba Nuncija u Muzeju savremene je dakle prvi segment jednog kompleksnijeg muzejskog projekta, ali istovremeno predstavlja simboličnan gest uspostavljanja kontinuiteta sa vremenom kada je beogradska kulturna scena korespondirala sa svetskim umetničkim kretanjima. S druge strane, za ovog umetnika je ponovni povratak u Beograd bio jedno jako emotivno iskustvo, i ponovni susret sa umetnicima i prijateljima učinio je da se prevaziđu izvesne vremenske i geografske distance.

 

POŠALJI KOMENTAR REDAKCIJI		ODŠTAMPAJ TEKST

---