Novogovor >

Oligarhija

aleksandar ćirić

Šta može biti zajedničko lopovima, plemićima, starcima, sveštenicima, šljamu i ološu, sudijama, zaslužnima, bogatašima i tehničarima? Vlast. Svi mogu biti na ili se mogu dokopati vlasti. Naravno, teško je očekivati da će lopovi svoju vladavinu nazvati lopovskom, pa čak ni da starci ističu sopstvene godine kao vrlinu. I bogataši radije priznaju da su šarmantni, pametni i sposobni, nego samo bogati.

Oligarhija je jedan od nekoliko osnovnih oblika vladavine, kada najveći deo političke moći drži relativno malobrojna grupa ljudi koje povezuje neka zajednička osobina. Oligarhije su sklone da politički uticaj ostvaruju posredno tako što, na primer, kontrolišu veći deo ekonomije nekog društva – radije nego da se javno prihvataju prestola, predsedništva ili vođenja narodne skupštine.

Mada se komunističke zemlje dvadesetog veka često uzimaju kao primer oligarhija u kojima su vlast držale uske grupe partijskih vođa ili rukovodstava, dobar deo evropskih monarhija nastao je jačanjem pojedinih plemićkih porodica na račun nekadašnje oligarhijske sabraće, njihovim pretvaranjem u vazale najmoćnije kuće. Ili utamanjivanjem, naravno.

S razlogom se smatra da je svaki postojeći ili istorijski politički sistem samo neka vrsta prikrivene oligarhije. I u najrazvijenijim demokratskim državama znaju se – i objavljuju – liste najbogatijih porodica, najuticajnijih pojedinaca, tvoraca javnog mnjenja, kumova ovog ili onog mafijaškog klana... U zemljama koje demokratiji teže – ili, kako se to sada kaže, koje su u tranziciji – te neformalne grupe, od kriminalaca, preko novobogataša do političara, još više bodu oči.


 

POŠALJI KOMENTAR REDAKCIJI ODŠTAMPAJ TEKST