Holivud i Srbi >

Anđelina osvete

Anđelina Džoli sa svojom ljubavnom pričom o Srbinu koji zarobljava muslimanku, a onda se zaljubljuju jedno u drugo, nije izmislila ništa novo. Čak i da je reč o famoznom "antisrpskom filmu", ona se samo uklapa u trend po kome su Srbi, zbog ratova u bivšoj Jugoslaviji, stavljeni na inače poširoki spisak ultimativnih filmskih zlikovaca. Kome baš mnogo smeta, nek se strpi, proći će

Letnja sezona medijskog mrtvila u Srbiji, u kojoj su se, kao i obično, pojavljivali svakojaki drekavci iz Morave, čume iz odžaka i ostale sanđame i gravitacione anomalije, završava se, u istom stilu, vešću koja kaže da se nešto – nije dogodilo. Reditelj Emir Kusturica, naime, nije tužio niti planira da tuži glumicu Anđelinu Džoli zato što je navodno plagirala scenario njegovog filma Život je čudo. U isto vreme, javio se i glumac Rade Šerbedžija, sa kojim je Džolijeva razgovarala o saradnji na filmu i koji je među retkima koji su pročitali scenario, demantujući da Anđelina Džoli snima antisrpski film i tvrdeći da je reč o ljubavnoj drami.

"Seriju nesrećnih događaja" koji se nisu dogodili, a u vezi sa kontroverznim filmom Anđeline Džoli, kome niko još ni naslov ne zna, započeo je vlasnik, direktor i glavni i odgovorni urednik Televizije Pink Željko Mitrović. Pre oko mesec dana, na mejl adrese srpskih medija stiglo je dramatično, velikim slovima naslovljeno Pinkovo saopštenje: "Željko Mitrović odbio da učestvuje u novom projektu Anđeline Džoli". "CEO Pink Media Group" obavestio je javnost da povodom "natpisa" u novinama, koji se tiču učešća Željka Mitrovića u najnovijem projektu Anđeline Džoli, saopštava da se Mitrović sastao sa četvoricom producenata iz njenog tima, kako bi razgovarali o učešću "Pink Films International" u stvaranju filma koji treba da bude sniman u Bosni i Hercegovini i Srbiji. "Željko Mitrović je, nakon što su ga producenti detaljnije upoznali sa scenariom, tu saradnju odbio. Kako je radnja filma smeštena na prostore bivše Jugoslavije i nekada ratom zahvaćena područja, i kako je srpski narod stavljen u negativnu konotaciju, gospodin Mitrović je odbio da na bilo koji način učestvuje u snimanju ovog filmskog projekta, ne želeći ni on lično, a ni njegova kompanija, da na bilo koji način budu deo nečega što može, a i hoće predstaviti, po ko zna koji put, srpski narod u izuzetno lošem svetlu", rečeno je u saopštenju, dok je u nastavku dato detaljno objašnjenje o tome kako bi ovaj posao, da je realizovan, bio od velikog značaja za Pink, jer bi ga svrstao u "svetske producentske kuće". Uz to je priložena i izjava Mitrovića samog, u kojoj on kaže: "Imao sam velike simpatije prema Anđelini Džoli i veoma sam poštovao njeno delo i lik. Nažalost, ona je prepuna predrasuda o Srbima. Znam da saradnja s njom otvara vrata velikog filmskog biznisa, ali ne želim da budem deo nečega što po ko zna koji put predstavlja Srbe kao večite loše momke. To ne želim i neću."

ODUVAVANJE: Da Željko Mitrović nije odlučio da se pohvali kako je odbio saradnju sa Džolijevom, ova priča ne bi ni doprla do javnosti i, verovatno, još ne bismo znali da ona planira da snimi film o ljubavi između zarobljene muslimanke i Srbina koji ju je zarobio, čija se radnja događa tokom rata u Bosni, da planira da ga sama režira, ali da neće igrati u njemu, te da joj je namera da u filmu angažuje glumce sa ovih prostora. Mitrović je ovakvim saopštenjem prilično grubo i sirovo zabacio udicu, ali mnoge to nije sprečilo da se na nju upecaju. Već sutradan, tabloidi su krenuli sa prenošenjem izjava "dobro obaveštenih izvora" o tome "kako je Željko oduvao Anđu". Navodno, razjaren nakon što je čuo kako su Srbi predstavljeni u filmu, Mitrović je tražio da se čuje sa Džolijevom lično. Kad je uspostavljena veza, Mitrović je poručio Anđelini: "Gospođo, imam novi predlog za vas – uložiću 30 miliona dolara u film o ljubavnici Osame bin Ladena, u kome biste vi imali glavnu ulogu!"

Tekstovi o tome kako "ponos i rodoljublje nemaju cenu", te će Anđelina "negde drugde morati da nađe partnera za film u kome će Srbe predstaviti kao negativce", obogaćeni su izjavama javnih ličnosti ovdašnjih, koje su sve odreda pohvalile Mitrovićev "herojski" gest i istakle da je Željko "pokazao da nije čovek kome je samo novac bitan". Izuzetak je bio jedino Velimir Bata Živojinović koji je, sasvim pragmatično, rekao: "Šteta što nije došlo do tog projekta jer u takvim poslovima možemo samo da dobijemo."

SRPSKI CIKLUS: Žalopojke zbog toga što su Srbi u holivudskim filmovima i serijama vazda predstavljeni kao negativci krenule su istog trenutka. Naravno, ne bez pokrića, jer takvih primera, naročito u holivudskoj B produkciji, ima prilično. Jedan od najranijih, iz 1996. godine (i sasvim razumljivo, inspirisanih ratom u Bosni, koji zapravo i uvodi Srbe na listu holivudskih zlikovaca), jeste uvodna scena filma Stena (Rock) Majkla Beja sa Šonom Konerijem i Nikolasom Kejdžom, koji kao ekspert FBI-ja za eksplozive demontira bombu, koju su sakrivenu u dečiju lutku Srbi iz Bosne poslali poštom. U filmu Mirotvorac (Peacemaker) Mimi Leder iz 1997. sa Nikol Kidman i Džordžom Klunijem u glavnim ulogama, glavni negativac je bosanski Srbin Dušan Gavrić (igra ga Rumun Marsel Jures), koji želi da u zgradi UN-a detonira nuklearnu bojevu glavu, a Kidmanova i Kluni daju sve od sebe da ga u tome spreče.

Glumac Tom Berindžer može da se pohvali da je igrao u dva filma u kojima su glavni negativci bili Srbi. Prvi, Diplomatska opsada (Diplomatic Siege) Gustava Grif-Marina snimljen je 1999. godine. Opet ekspert za eksplozive, ovoga puta u liku Pitera Velera, udružen sa diplomatkinjom koju igra Deril Hana i Berindžerom u ulozi američkog generala, oslobađa zgradu Američke ambasade u Bukureštu koju je, zajedno sa 37 talaca, zauzela teroristička organizacija Srpski oslobodilački front (Serbian Liberation Front). U drugom filmu, Snajper 2 (Sniper 2) Krega Bekslija iz 2002. Berindžer igra penzionisanog marinca kog CIA zove u pomoć, kako bi izašli na kraj sa srpskim generalom, koji se preziva Valstoria i odgovoran je za etnička čišćenja nad muslimanima u Bosni. Radnja se događa u Križevici u Srbiji (valjda je reč o nespretnoj aluziji na Križevce u Hrvatskoj), a likovi koji se zovu, na primer, Zoran ili Vojislav govore mađarski jezik.

LOJVEK I KARDAN: Od materijalnih grešaka, ovdašnjoj publici još je zabavnije holivudsko "frljanje" srpskim imenima, pa se tako, u filmu Anđeo osvete (The Fourth Angel) Džona Irvina iz 2001, sa Džeremijem Ajronsom i Forestom Vitakerom u glavnim ulogama, kao negativci pojavljuju Srbi – Lojvek Ivanić i Kardan Maldić, članovi srpske terorističke organizacije "15. avgust" (film je premijerno prikazan u Francuskoj, baš na taj datum).

Jedan od najpoznatijih ovakvih primera, o kom su, dok je još bio u pretprodukciji, ovdašnji mediji pisali naširoko, jeste Lov u Bosni (The Haunting Party) Ričarda Šeparda iz 2007. s Ričardom Girom u glavnoj ulozi. Navodno inspirisan stvarnim događajima, film zapravo jedva da ima veze sa člankom novinara Skota Andersona, koji je u oktobru 2000. objavio u magazinu "Esquire". Naime, pet stranih novinara, sa kojima se Anderson susreo tog leta u Sarajevu, odlučili su, bez prevelikih očekivanja, da pokušaju da nađu Radovana Karadžića, tada još uvek haškog begunca. U filmu Ričard Gir jurca za izvesnim Radoslavom Bogdanovićem zvanim Lisica. U nešto ranijem filmu Džona Mura Iza neprijateljske linije (2001) Oven Vilson i Džin Hekmen nailaze na masovnu grobnicu u kojoj se nalaze pobijeni muslimani iz Bosne, a glavni krivac za masakr je general Miroslav Lokar, koga igra glumac poljskog porekla Olek Krupa.

Tu i tamo, Srbi kao bahati zlikovci pojavljuju se i u serijama. U jednoj od epizoda serije JAG, Srbi u Bosni obaraju američki avion, pa pilota vijaju na konjima, dok u kanadskoj seriji Nikita, sa Petom Vilson u glavnoj ulozi, tajna agentkinja Nikita u više epizoda tamani četnike po Kanadi. Srbi kao negativni likovi pojavljuju se i u jednoj od najgledanijih TV serija u svetu poslednje decenije 24, mreže Fox, sa Kiferom Saterlendom u glavnoj ulozi. Glavni junak Džek Bauer tokom prve sezone muči muku sa čitavom srpskom porodicom Dražen. Glava porodice, Beograđanin Viktor Dražen, kog igra Denis Hoper, na Beogradskom univerzitetu školovan je za inženjera, a prošao je i KGB-ovu špijunsku obuku. U srpskoj vojsci, bio je uključen u operacije na Kosovu, a povezan je i sa ekstremističkim organizacijama Srpski nacionalni oslobodilački front i "Kosovo/1389". Kao komandant Miloševićeve tajne vojne formacije "Crni psi" učestvovao je u zločinima protiv sopstvenog naroda. Ima dva sina, emotivnog idealistu Aleksisa, kog ubija žena u koju je zaljubljen, i čvrstog i žestokog Andrea, rođenog u Kragujevcu i školovanog u Rusiji. Andrea igra Željko Ivanek.

VESELI REFRENI: Dakle, Anđelina Džoli sa svojom ljubavnom pričom o Srbinu koji zarobljava muslimanku, a onda se zaljubljuju jedno u drugo, nije izmislila ništa novo. Čak i da je reč o famoznom "antisrpskom filmu", ona se samo uklapa u trend po kome su Srbi, zbog ratova u bivšoj Jugoslaviji, stavljeni na inače poširoki spisak ultimativnih filmskih zlikovaca, pored Azijata, Rusa i Arapa. Kome baš mnogo smeta, nek se strpi, proći će. Uostalom, ako je neka uteha, Holivud ima običaj da nakon faze u kojoj nekoga uzme na zub, promeni pravac: setimo se svih onih filmova u kojima su Indijanci žrtve bledolikih koji su im oteli zemlju ili filmova koji kritički preispituju ulogu Amerike u Vijetnamu.

Ono što čitavu priču o tome kako je Anđelina Džoli naljutila Srbe čini neodoljivom jeste simpatični detalj o Mitrovićevom navodnom telefonskom pozivu. Ljut zbog stereotipnog prikazivanja svoje nacije u negativnom kontekstu, on, kao pravi mahniti, moćni i razjareni Balkanac, zove nju, lepu, uspešnu, ekscentričnu, nimalo čednu i smernu ženu, da joj pokaže ko je gazda i time potvrđuje sve one stereotipe koji su ga ražestili. "Anđa je zanemela", kažu tabloidi. Čak i da je cela priča izmišljena, ona se opet uklapa u stereotip o primitivcu koji širi lovačke priče o fatalnoj ženi koja mu se nudila, a on je odbio u stilu "Polako, snajka, obustavi napad, vrati se lepo na svuj truli Zapad", kao u onoj Balaševićevoj "Man’te me se, lepa Nasto", posvećenoj Nastasji Kinski. A taj Balaševićev veseli refren ima još jedan deo koji upotpunjuje utisak da je ovdašnja reakcija na slučaj smešno provincijalna. Balašević Nastu šalje nazad u Pariz-Teksas i među ljude-mačke, jer "ja nigde ne mrdam iz – Bačke".

 

POŠALJI KOMENTAR REDAKCIJI		ODŠTAMPAJ TEKST

---